We zijn begonnen! Vanochtend waren ze er weer: 17 blije, enthousiaste kleuters. De weersvoorspellingen waren gunstig vandaag: langdurige regen. Prima weer om de hele dag binnen te spelen en alle materialen en hoeken weer opnieuw te ontdekken. Het was een fijne eerste schooldag. Op naar meer!
Paardenmeisje, veel paardjes en Kapla.
Alles uit de kast in de bouwhoek!
Nieuwe klei, daar bak je de lekkerste taartjes van.
De dametjes zitten er weer: in de huishoek! All time favourite!
Nieuwe puzzels!
Zomervakantie! Er zijn alweer 5 weken voorbij en nu, aan het begin van week 6, eindelijk tijd gevonden om wat filmpjes van het afgelopen schooljaar te delen.
Spelende kleuters, op het plein, ergens in het voorjaar, met bekertjes water, kwasten en krijtjes. En spelend binnen, bij de zandtafel, waar ik het zand verruilde voor plastic doppen.
Spelen met water, krijt en kwasten.
Spelen met water en een verfroller.
Spelen met plastic doppen.
Spelende kinderen zijn lerende kinderen. En spelen gaat vanzelf, kinderen doen dat van nature. Als leerkracht probeer ik steeds wat toe te voegen aan hun spel zodat ze kunnen blijven ontdekken, zich steeds opnieuw kunnen verwonderen en verbazen en al spelend ontelbaar veel ervaringen opdoen en vaardigheden oefenen.
In mijn groep heb ik relatief weinig zogenaamd ‘ontwikkelingsmateriaal’. Vaak richten deze materialen zich op één bepaald ontwikkelgebied en moeten de kinderen er mee ‘werken’. Het materiaal dat wel aanwezig is in mijn groep, oa mozaïek en rekenblokjes, ligt bijvoorbeeld in de bouwhoek en wordt geïntegreerd in (vrij) spel en niet als losse activiteit aangeboden. Er wordt niet mee gewerkt maar mee gespeeld!
Ik ben een groot fan én een voorstander van vrij spelen, zeker in de kleutergroep maar het liefst ook in de hogere groepen. Een kwartiertje per dag buiten spelen is écht niet genoeg. En rijdend over de A10 zag ik afgelopen week weer mijn ‘lievelings-billboard’ met daarop een quote van Johan Cruijff: “Buiten spelen zou een vak moeten zijn op school!” Een medestander. En wat voor één!
Aankomende week ga ik weer aan de slag. En met mij vele collega’s! Nog geen kinderen in school, maar genoeg te doen. Maandag 17 augustus gaan de deuren weer open, schooljaar 2015-2016 gaat beginnen. De maandag na de zomervakantie voelt iedere keer weer als Nieuwjaar! Zónder oliebollen maar hopelijk met veel vuurwerk!
De zomer komt eraan! Eindelijk! En dan spelen we natuurlijk het allerliefst buiten. Maar ook in de afgelopen weken, toen het maar niet wilde zomeren, was ik veel buiten met mijn kleuters. Eigenlijk weerhoudt geen enkel weertype mij als kleuterjuf ervan, om elke dag met ze naar buiten te gaan, ’s ochtends en ’s middags. Het liefst zo lang mogelijk. Genieten van zon, frisse lucht, wind, ruimte, vrijheid. De speelplaats van onze school verdient niet echt een schoonheidsprijs. Een rechthoekig plein met stoeptegels en een halfhoog hek, een vierkante zandbak met betonnen rand, wat hysterisch gekleurde en nauwelijks te vernielen klimobjecten, 2 betonnen bankjes en een armetierig berkenboompje dat het zowaar lijkt te gaan redden tussen al dat beton en stoeptegels. Het plein ligt aan een drukke straat, vlakbij een kruispunt, streekbussen komen meerdere keren per uur voorbij. En regelmatig passeren er ambulances op weg naar het Slotervaartziekenhuis. Ook liggen we op de route naar de extra beveiligde rechtbank in Osdorp waardoor er af en toe geblindeerde auto’s met zwaailichten in colonne de kruising over racen. Onze buren, een middelbare school met pubers die tijdens tussenuren en pauze’s langs ons plein slenteren met zakken chips en redbull, maken het schoolplein er niet idyllischer op.
En toch ben ik graag buiten!
Ooit, op mijn eigen school, heb ik een fantastisch schoolplein! En spelen we elke dag buiten, weer of geen weer. Laarzen en regenpakken liggen voor het grijpen. En gaan we wat mij betreft één dag in de week de hele dag naar buiten, met z’n allen, met de héle school. Dan gaan we naar het Amsterdamse Bos, De Nieuwe Meer, naar Waterland, Het Ruige Westen, De Natureluur in het Sloterpark en naar al het andere groen in en rondom Amsterdam. Er is genoeg!
Voor nu maak ik het leuk op ons eigen betegelde plein en doen we het met wat er is. En maak ik van ‘niets’ iets. Het is soms zo eenvoudig. Je geeft ze bekertjes water, (oude) kwasten en verfrollers en ze gaan ‘schilderen’: de muren, de stoeptegels, de lelijke betonnen rand van de zandbak, maken patronen op de stoeptegels, schrijven hun naam, trekken hun handen om. En als de zon schijnt kun je eindeloos opnieuw beginnen met je schilderwerk! Soms geef ik er stoepkrijt bij waardoor het spel meteen weer een nieuwe impuls krijgt. Of ik teken een spiraal op één van de in mijn ogen foeilelijke betonnen zitelementen op het plein. Met een krijtje of een kwast met water, of met allebei, toveren de kinderen die lelijke dingen ineens om in prachtige kunstwerken en geniet ik van al het moois. Letters, cijfers, een bloem, ik geef een voorzetje en dan gaat de rest vanzelf.
Hetzelfde principe, een voorzetje geven, geldt ook voor het bouwen van hutten. Ik span een touw tussen het pieterige berkenboompje en het hek, zet er een mandje wasknijpers bij, hang een oud laken over het touw en de rest gaat weer vanzelf.
En dan kan ik daarna, zoals het een echte kleuterjuf betaamt, even op mijn stoel van het zonnetje genieten. Tenminste… als ik geen scheidsrechter bij het voetbal hoef te zijn, de bal niet over het hek is geschopt, iedereen fijn doorspeelt zonder ruzie, niemand met zand gaat gooien, geen kinderen in hun broek plassen, niemand valt, alle veters gewoon gestrikt blijven en ik niet hoef te draaien bij het touwtje springen. Pas dan kan ik even rustig op mijn stoel zitten. Misschien.
Buiten spelen, ik hou ervan!
Het zit erop! De toetsweken zijn voorbij.
Ooit heeft iemand verzonnen dat het zinvol is om (hele) jonge kinderen te onderwerpen aan toetsen. Want pas dán kun je precies weten hoe het met ze gaat, hoe ze ervoor staan, of ze slim zijn, onder de norm zitten, op welke gebieden je als school je onderwijs kunt verbeteren, “waar je op moeten inzetten” of je een goede school bent en in ons geval dus of we wel een een goede Voorschool zijn. Dat feit, dat we Voorschool zijn maakt dat de gemeente Amsterdam ons heeft verplicht al onze kleuters te toetsen.
Getallen, resultaten, meetbaar en meer van dat soort zaken.
Inmiddels heb ik de strijdbijl wat dit betreft begraven, het bijltje er maar bij neergegooid, ben ik uit-geprotesteerd, gestopt met de hakken in het zand zetten: ik toets braaf al mijn kleuters.
Hoewel ik de toetsperiode echt het dieptepunt van het schooljaar vind, heb ik me de afgelopen 2 weken toch enorm geamuseerd tijdens het toetsen.
Hoe het gaat.
Om te beginnen is het onmogelijk alle 28 kleuters tegelijk te toetsen. Want naast dat je de vragen moet voorlezen, heb je het ontzettend druk met de randvoorwaarden. Zoals daar zijn het oprapen van potloden, punten aanslijpen (want die breken af als je ze een keer of 5 laat vallen!), het oprapen van potloden en het oprapen van potloden!
En daarnaast hebben de groepen 1 en 2 ook nog verschillende toetsen dus kunnen ze hoe dan ook niet allemaal tegelijk.
Wij hadden de speelzaal omgetoverd tot ‘examenzaal’, voor elk kind was er een bankje met daarop een potlood en een kartonnetje. (Met dat kartonnetje bedekken de kinderen tijdens de toetsen de vragen die nog niet aan de beurt zijn.) Geen stoelen, lekker op hun knietjes voor ’t bankje, konden ze tijdens het toetsen ook nog een beetje hangen en wiebelen. Eerst ging ik met groep 2 naar de speelzaal. Ze klommen uitgelaten over de bankjes, renden rondjes, vochten om de beste plekken, gooiden potloden de lucht in en hadden er eigenlijk best zin in! De achterblijvers van groep 1 zette ik voor een dvd van Barbapapa samen met 4 meiden uit groep 8 die als oppas fungeerden.
In de handleiding van de CITO-toets staat precies beschreven wat en hoe vaak de leerkracht iets mag zeggen. Dus alle vragen, verhaaltjes, raadsels en andere instructies mogen maar 2x door mij herhaald worden. En da’s best jammer voor veel kinderen. Want soms moeten ze hun gevallen potlood van de grond rapen. Sommige kinderen moeten dat vaak doen, sommigen heel vaak. Of het potlood rolt zo ver weg dat zich moeten uitrekken waardoor per ongeluk het toetsboekje op de grond valt. Meestal is het boekje na oprapen dicht. Da’s jammer. Want welke kleuter vindt zelfstandig de juiste bladzijde terug en voegt weer in bij de juiste vraag? En oja, dat kartonnetje waarmee je de andere vragen moest afdekken, waar is dat nu weer gebleven?
Maar na een vraag of 4, 5 komen we op stoom. Bijna iedereen begrijpt “hoe het werkt”, er wordt best goed geluisterd naar de vragen die ik stel, snappen ze dat je een streepje onder het goede plaatje moet zetten, begrijpen ze het principe van het doorschuiven van het kartonnetje en kunnen ze hun plas nog best even ophouden! Knappe kinderen!
En toen was groep 1 aan de beurt.
Ze renden even uitgelaten als groep 2 de speelzaal binnen. Klommen ook over de bankjes, ontdekten dat ze er ónder pasten en vochten net als de groepers 2 om de beste plek.
Voor groep 1 gold hetzelfde principe als voor groep 2: boekje, potlood, kartonnetje, stil zijn, zitten blijven, luisteren, streepje zetten, kartonnetje doorschuiven, volgende vraag. Kortom: een onmogelijke klus. Een toetsboekje, een potlood, een leeg kartonnetje, je kunt er werkelijk van alles mee doen! Toetsen was voor de meeste van mijn 14 lieve, schattige, mollige 4 en 5-jarige kleuters maar bijzaak.
Er werd tussen de vragen door getekend op kartonnetjes, plaatjes ingekleurd, streepjes gezet door het héle boekje, onder het goede plaatje, maar ook onder andere leuke plaatjes. Je kunt kunstjes met je potlood doen, toch nog even verstoppertje spelen onder het bankje, een ander kind helpen “néé, je moet onder dát plaatje een streepje zetten”. En verder kun je tijdens zo’n toets languit op de grond liggen, weglopen van je plek, naar het raam lopen, naar de wc gaan, niezen met veel snot of gewoon geen zin hebben in toetsen! En toen ik even niet oplette zat ineens Spiderman aan een tafeltje. “Hé Spiderman! Jij ook hier? Goed opletten hoor en zet maar een streepje onder het goede plaatje, een stréépje hè!” Een van de jongetjes had een Spiderman-vest aan en daar bleek weer een soort Spiderman-masker aan vast te zitten. En dat moest op, nu, meteen! Dat toetst namelijk veel lekkerder!
En als je dacht dat dit het was, dan heb je het mis. Want dit alles herhaalde zich voor elk kind nog 3x. Elke kleuter moet namelijk een taal en een rekentoets maken. Deze toetsen bestaan uit 2 delen, 4 toets-sessies voor elk kind. En voor mij dus 8 sessies! De eerste keer vonden de meeste kleuters het nog wel interessant maar na 2 sessies was de lol er voor de meesten meer dan af. Maar we hebben volgehouden, het is klaar, het is af, het is volbracht!
Inmiddels heb ik alles nagekeken, zijn de fouten geteld, de punten verdeeld en staan de resultaten keurig in het systeem en weet ik ongeveer net zoveel over mijn 28 kleuters als 2 weken geleden. De resultaten zijn een bevestiging van wat ik al wist. Niks nieuws onder de zon.
Maandag zijn we er weer, Spiderman en ik en de rest van mijn kleuters. En gaan we weer doen waar we goed in zijn. Spelen! Ik hoop dat de zon schijnt, gaan we buiten spelen!
Bij de 2 parallelkleutergroepen spelen ze deze weken ook “parkje”. Hun park is op de gang tussen de 2 lokalen in. Het zag er vanaf ons lokaal erg leuk uit, dus wij gingen natuurlijk poolshoogte nemen! Voor mij en mijn collega’s de normaalste gang van zaken: even bij elkaar in de groep kijken, met of zonder kinderen, inspiratie opdoen of gewoon een activiteit kopiëren.
De kinderen werden meteen enthousiast van dit park, want hier was een vijver waar je kon vissen. Dat wilden zij ook! En wij als leerkrachten wilden óók dat er gevist zou worden, want dat was een mooie motorische oefening!
Met een grote blauwe vuilniszak, een hoepel en een nietapparaat was de vijver er binnen 5 minuten. Zonder vissen en zonder hengel maar wél met 3 eendjes uit de watertafel. Genoeg om het spel een nieuwe impuls te geven. Nu kon je in het park niet alleen picknicken maar ook nog de eendjes voeren, brood hadden we gewoon bij ons, in de picknickmand.
De dag erna legde ik in de huishoek een hengel. (Een bezemsteel met een touwtje er aan, met aan het eind een paperclip. Een paar thema’s geleden ook al eens gebruikt en al die tijd bewaard in een hoekje naast het keukenkastje!)
En er werd meteen gevist! Niet op vis, maar op de eendjes en dat was best moeilijk. De kinderen ontdekten dat er aan de onderkant van de eendjes een soort oogje zat waar de paperclip precies door kon. Naast dat het een motorische oefening was, werd het ook een oefening in geduld, in doorzetten, in volhouden en in op je beurt wachten!
Elk thema weer ontstaan deze momenten bijna als vanzelf.
Toen de eendjes niet te vangen bleken maakten twee jongens zelf vissen van Duplo en later in de week maakte mijn collega met de kinderen papieren visjes met een magneetje erop. En toen kon er écht gevist worden!
In de 9 weken tussen de voorjaarsvakantie en de meivakantie is het thema in alle kleutergroepen, “opgeruimd staat netjes”. Eind maart deden we mee aan de actie “Supporter van schoon”. Stadsdeel Nieuw West zorgde voor kinderbezems en afvalgrijpers én voor stoere vuilnismannen die na afloop met hun vuilniswagen bij school stonden zodat we al het vuil zélf in de wagen konden gooien.
Later speelden de kinderen op school na wat ze in het park hadden gedaan: met de afvalgrijpers en bezems werden de gang en het klaslokaal steeds grondig van alle vuil ontdaan. En er moest natuurlijk een park komen, om “parkje te spelen”! Het park is er inmiddels, met groene matten, bloemen van Duplo, een bankje en een prullenbak gemaakt van de grote blokken en ook de vlag van Supporter van schoon hangt er. En nu wordt er elke dag “parkje gespeeld”: picknicken en daarna lekker je rommel achterlaten zodat je aan de slag mag met de afvalgrijper. Of de prullenbak wordt opnieuw gebouwd omdat iemand die onhandig langs liep, de boel liet instorten.
En toen, op vrijdagochtend, lag er opeens een hondendrol in het park!
Na deze ontdekking ontstond er een mooi gesprek over poep aan je schoen en wie dat schoon moet maken “mijn moeder doet dat, met een stokje”, waarom honden zomaar op het gras poepen en of dat eigenlijk wel mag. Iemand wist dat er in het park “van die borden staan met zo’n hondje met een streep, een schuine!”
Groot enthousiasme en veel animo voor het maken van zo’n bordje.
Aan het eind van de ochtend was ons park weer poepvrij “je moet het opruimen met een speciaal zakje” en stond er een mooi bord, net zoals in het echt. Nu nog hopen dat de hondenbezitters zich hieraan houden! En wat doen we als er toch nog poep in het park ligt? En zou de hulphond van een van de ouders nog wel naar binnen mogen? Nog zoveel te vragen te stellen, nog zoveel te ontdekken, wij spelen nog wel even “parkje”!
En dan sta je opeens in Trouw!
Via Facebook zag ik een oproep voor het project Leraren van Nederland.
Leraren van Nederland is een fotoblog waarop 1% van de Nederlandse leraren één voor één wordt geportretteerd. Ik heb me direct opgegeven.
Er is een emancipatiebeweging op gang aan het komen in het onderwijs. Drie scholen scholen nemen afscheid van oude normen en modellen.
In deze tijd van toenemende onzekerheid en verandering is het meer dan ooit van belang dat het onderwijs aansluiting vindt bij de maatschappelijke veranderingen. Waar veel scholen vasthouden aan een traditionele aanpak, zijn er ook scholen die een andere weg inslaan en op zoek gaan naar de vernieuwing.
In de aflevering “De onderwijzer aan de macht” zoomt Tegenlicht in op drie scholen waar bevlogen bestuurders, schoolleiders, leraren en betrokken ouders de ‘vaste waarden’ van het onderwijs ter discussie stellen: de indeling in verschillende klassen en leerniveaus gebaseerd op gestandaardiseerde toetsen, de traditionele afbakening van de verschillende vakken terwijl de natuur en onze hersens dat onderscheid helemaal niet maken, schooltijden die meer verband lijken te houden met de CAO van de leraren dan de ontwikkeling van leerlingen. Kan dat niet anders? Hoe kun je elke leerling het onderwijs aanbieden dat het beste bij ze past?
http://js.vpro.nl/embed/player/?id=VPWON_1232873&profile=tegenlicht
mariska 