De meeste van de 5 ochtenden in mijn kleutergroep starten in de zogenaamde ‘kring’. De kinderen druppelen vanaf 08:15 één voor één binnen en nemen plaats op de bankjes die als een permanente kring in ons lokaal staan. Elk kind heeft een eigen plek. Omdat de kleuters bij ons op school geen eigen tafel en stoel hebben, kies ik hier bewust voor. Vooral de jonge kleuters hechten aan een eigen plek, dat voelt vertrouwd en veilig.

Om half 9 gaat de deur van het lokaal dicht en begint onze dag. De dag ligt voor ons, een dag vol mogelijkheden, kansen, leermomenten en oneindig veel meer.

Van alle kanten wordt mij steeds op het hart gedrukt dat ik mijn tijd met de kinderen, de zogenaamde onderwijstijd éffectief moet besteden, geen minuut mag onbenut. Bestuurders ver weg van de werkvloer wijzen mij en mijn collega’s daar graag op. Liever nog komen ze dit regelmatig controleren of sturen ze de inspectie op ons af om dit klusje te klaren.

En daarom worden wij, bevlogen, ervaren, gedreven vakmensen uit het onderwijs, geacht onze tijd niet te verdoen met met niks doen, aanrommelen, lanterfanten en lummelen. Dat zou namelijk niet effectief zijn!

Strakke logboekplanningen, handelingsplannen, groepsplannen, niets mag aan het toeval overgelaten worden. Alles moet voorgekauwd, besproken, geëvalueerd, getoetst, geanalyseerd en natuurlijk vastgelegd worden. Dat mij het plezier in mijn werk hierdoor regelmatig ontnomen wordt en al dat geplan mij soms écht tot wanhoop drijft, speelt allemaal geen rol.

Hoe lastig ook, ik probeer me niet meer te laten leiden door deze gekte. Dus doe ik het hoogst noodzakelijke en ben ik verder graag ‘ongehoorzaam’. En dan vooral ’s ochtends van 8:30 tot een uurtje of 9:00!

In die tijd wordt er gelummeld en gelanterfant en verdoen mijn kleuters en ik onze tijd met aanrommelen en ‘niks doen’. Er zijn eigenlijk geen afspraken, of misschien toch één: iedereen blijft ín de kring. Want ondanks dat iedereen maar ‘wat doet’, is het wel een heel duidelijk groepsgebeuren.

Een beter begin van de dag kan ik me niet voorstellen!

Want wat gebeurt er elke keer weer veel tijdens al dat niks doen. Er is voor mij als leerkracht steeds zoveel te zien en te horen, dat is in geen logboek-planning te vangen!

Vandaag wordt er gekeken in prentenboeken, sommige kinderen alleen, anderen met z’n tweeën of drieën of soms met nog meer kinderen tegelijk. Intussen wordt er gesproken over de illustraties in het boek, voorspellen kinderen aan de hand van de illustraties hoe het verhaal zal verder gaan of afloopt. Kinderen met een grote woordenschat brengen ongemerkt hun kennis over.

Anderen zitten rustig op hun plek. Ze observeren. Ze observeren hun klasgenoten, het groepsgebeuren, en mij, hun juf. Er is veel te zien en te leren, ook als je gewoon even stil zit en niks doet.

Iemand heeft een nieuw ‘Hello Kitty-horloge’ en er volgt een gesprekje tussen 2 kinderen over klokkijken, cijfers en de tijd. Naast allerlei rekenvaardigheden, worden ook tal van gespreksvaardigheden geoefend: eigen ervaringen verwoorden, elkaar laten uitspreken, initiatief nemen, vragen stellen, ingaan op wat de ander zegt.

Buiten stopt een kleine vrachtwagen die niet onopgemerkt blijft. Het blijkt de man van de schoolmelk te zijn. Nauwlettend volgen enkele kinderen de handelingen van de man. Het is geen gewone vrachtwagen, het is een soort rijdende koelkast! De dozen met pakjes melk zet hij op een ‘ding met wieltjes’ want zoveel melk is natuurlijk veel te zwaar om te tillen.

Of we nog buiten gaan spelen wil iemand weten. Naar buiten kijkend komen we tot de conclusie dat het wel erg donker is. Zou ’t gaan regenen? “Kijk even op je telefoon juf, bij de weer-app!” We bekijken de voorspelling van weeronline en een gesprek over voorspellingen, regen, opklaringen, buien, weercijfers, donkere wolken, herfstachtig en zomers weer volgt.

En verder leest iemand in een AVI-leesboek, bekijken 2 kinderen de plattegrond van Sprookjeswonderland (vorige week ging de schoolreis hier naartoe), zijn er een paar tijdens een gezellig kletspraatje aan het vingerhaken (fantastische motorische oefening én nieuwe hobby van een aantal oudste kleuters), ontdekt iemand de Eiffeltoren op het T-shirt van een van de jongens (“Hé dat is in Parijs, daar was ik ook, met mijn vader en moeder!”), voer ik nog even de absenten in en open mijn (digitale) logboekplanning om te kijken wat voor effectiefs ik voor de rest van de dag verzonnen heb.

Op het Hello-Kitty-horloge zag ik namelijk dat het al bijna 9 uur is, genoeg gelummeld, gelanterfant, aangerommeld, we gaan wat doen!